update 28 februari 2022
Alle media pikten op 29 juli 2021 het nieuws op dat je vanaf september voor 11 euro naar de klinisch psycholoog of orthopedagoog kan. Het bericht werd ook massaal gedeeld op sociale media met heel veel hoeraberichten. Maar zoals wel vaker het geval is, worden de belangrijke nuances bij zo’n bericht niet vermeld. Bijgevolg deel ik ze graag met jou in deze blog.
Alvorens in te gaan op de nuances geef ik even een kort overzicht van deze nieuwe regeling.
Het RIZIV heeft een akkoord bereikt omtrent de financiering van de geestelijke gezondheidszorg. Het doel is het financieel toegankelijker maken van geestelijke gezondheidszorg. Het volledige akkoord kan je via deze link lezen.
De financiering wordt voorzien voor 2 vormen van zorg:
Volwassenen kunnen volgens deze regeling 5 groepssessies of 8 individuele sessies vergoed krijgen in een periode van 12 maanden. Dit kan voor de gespecialiseerde zorg uitgebreid worden tot maximum 12 groepssessies of 20 individuele sessies. Kinderen en jongeren kunnen 8 groepssessies of 10 individuele sessies vergoed krijgen in een periode van 12 maanden. Dit kan voor de gespecialiseerde zorg uitgebreid worden tot maximum 15 groepssessies of 20 individuele sessies.
Als cliënt betaal je 4 of 11 euro naargelang je al of niet recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming.
Uiteraard is het goed nieuws dat de overheid mentale gezondheid au sérieux neemt en hiervoor geld vrijmaakt. Niemand zal dit ontkennen, dus ja op dat vlak deel ik de hoera-gevoelens. Het wordt hoog tijd dat er niet alleen oog is voor de fysieke gezondheid, maar dat de geestelijke gezondheidszorg evenwaardige aandacht krijgt. Dus een beslissing als deze is op dat vlak zeker een stap in de goede richting. Er is echter een MAAR.
Er zijn enkele nuances bij deze terugbetalingsregeling waarvan ik vermoed dat de meerderheid van de burgers niet op de hoogte is, maar die wel belangrijk zijn om te weten. Ik som ze hierna – in willekeurige volgorde - even op.
Deze terugbetaling beperkt zich tot de psychologische hulp die aangeboden wordt door geconventioneerde psychologen en orthopedagogen. Dit wil dus zeggen die psychologen en orthopedagogen die bereid zijn om onder bepaalde voorwaarden te werken binnen dit systeem (cfr nuance 5).
Als je de hulp inroept van een psychotherapeut die geen psycholoog / orthopedagoog is, kom je niet in aanmerking voor deze terugbetalingsregeling. Want ondanks het feit dat psychotherapeuten een opleiding van minstens 7 jaar achter de rug hebben en dus degelijk opgeleid zijn om jou te begeleiden bij psychische problemen, wordt deze vorm van hulp door de overheid niet terugbetaald als dit niet aangeboden wordt door psychologen of orthopedagogen.
Ook als je de hulp inroept van andere zelfstandige hulpverleners (psychologisch consulent, seksuoloog, coach, …) zal je niet kunnen rekenen op de terugbetaling… Deze terugbetalingsregeling is dus niet voor iedere vorm van hulp en kan niet door elke zelfstandige hulpverlener aangeboden worden.
Een 2e nuance is het feit dat je als hulpzoekende niet de vrijheid zal hebben om jouw hulpverlener te kiezen. Je zal je als cliënt dienen aan te melden bij de hulpverlener die verbonden is aan het netwerk geestelijke gezondheidszorg in jouw regio. Deze hulpverlener zal een formulier (het functioneel bilan) dienen in te vullen en op basis daarvan zal beslist worden bij wie je terecht kan voor eerstelijnspsychologische zorg danwel gespecialiseerde psychologische zorg. Dit zal met andere woorden 1 van de geconventioneerde psychologen of orthopedagogen zijn en dus niet automatisch de hulpverlener die jij verkiest.
Volwassenen kunnen 8 individuele sessies per jaar terugbetaald krijgen en voor kinderen en jongeren zijn dit er 10 sessies per jaar. In bepaalde omstandigheden kan dit uitgebreid worden tot 20 sessies, maar dit is geen opeisbaar recht voor elke hulpzoekende. Er wordt gewerkt met een portefeuille en als de portemonnee leeg is, zal je niet van het terugbetalingssysteem kunnen genieten. Je zal met andere woorden op dat moment toch het volledige bedrag zelf moeten betalen. Ook als je meer sessies nodig hebt, dien je daarna alles zelf te betalen.
Binnen de wereld van geestelijke gezondheidszorg hechten we veel belang aan het beroepsgeheim. Wat je in vertrouwen vertelt aan jouw hulpverlener dient ook vertrouwelijk te blijven.
In dit eerste versie van de conventie stond echter vermeld dat de informatie over jou met anderen zou gedeeld worden en als je dit weigerde, zou je het recht op terugbetaling verliezen.
Update: Op 21 oktober liet VVKP (beroepsvereniging voor psychologen die meewerkte aan deze conventie) weten dat dit ondertussen is aangepast. Je zal in geen geval de financiering verliezen als je weigert om informatie te delen met anderen zoals bijvoorbeeld de huisarts.
Je zal naar analogie van de artsen geconventioneerde en niet-geconventioneerde psychologen / orthopedagogen hebben. Dus psychologen / orthopedagogen die zich aansluiten bij dit systeem en waarbij terugbetaling mogelijk is en anderen die zich niet aansluiten en waarbij de terugbetaling niet mogelijk is.
Terwijl het al of niet geconventioneerd zijn niets zegt over de geboden kwaliteit noch de ervaring die de desbetreffende hulpverlener heeft. Dus ja, het kan zijn dat je nu bij een psycholoog of orthopedagoog langs gaat, maar dat je toch niet zal kunnen genieten van die 11 euro.
Het kan zijn dat jouw psycholoog / orthopedagoog wel wil aansluiten bij dit systeem, maar het niet kan. De middelen die de overheid voor dit project heeft vrijgemaakt, zijn te beperkt om elke psycholoog / orthopedagoog hierbij te laten aansluiten. Afhankelijk van de bronnen spreekt men van 10 à 30% van de zelfstandige psychologen / orthopedagogen die zich zullen kunnen aansluiten
En daarnaast zullen er psychologen / orthpedagogen zijn die niet willen aansluiten bij dit systeem. Waarom vraag je je af? Het antwoord is simpel. Dit systeem stelt heel wat voorwaarden aan de zelfstandige psycholoog / orthopedagoog die enerzijds de autonomie van de hulpverlener beperken, extra werk en financiële investeringen met zich meebrengen en toch ook wel vragen oproept inzake het beroepsgeheim en de visie op geestelijke gezondheidszorg.
Enkele van die voorwaarden nader toegelicht:
En wat de visie betreft: deze regeling kijkt heel sterk vanuit een medisch oogpunt naar geestelijke gezondheidszorg en daar zijn niet alle hulpverleners, inclusief ondergetekende, het mee eens.
Een koppel dat na de komst van hun eerste kind relatieproblemen ervaart, omdat ze het moeilijk vinden om een nieuwe balans te vinden in hun leven bij het invullen van de verschillende rollen: ouder / partner / werk / familie / hobby / vrienden / …. en beslist om professionele hulp in te schakelen omdat ze het zelf even niet meer weten, zijn ze dan ziek?
Een papa die het moeilijk vindt om – na de scheiding – zijn kind een week niet te zien en ondersteuning zoekt bij het omgaan met deze situatie. Is deze papa ziek?
Een vrouw die al jaren getrouwd is, wordt verliefd op haar collega. Ze vraagt zich af wat ze met deze gevoelens moet doen. Kenbaar maken aan haar collega en zo ja wat betekent dit voor haar huwelijk? Met een psychotherapeut wil ze haar twijfels bespreken. Is deze vrouw ziek?
Ik kan zo nog heel wat voorbeelden geven van mensen die op een bepaald moment in hun leven worstelen, twijfels hebben en hiervoor een hulpverlener aanspreken. Ze hebben nood aan een onafhankelijk, professionele hulpverlener die zich onder andere als klankbord opstelt en samen met hen op pad gaat. De medische inbedding van psychologische hulp zal ervoor zorgen dat we deze worstelingen dienen te vertalen naar diagnoses (ook al wordt deze term in de conventie bewust niet expliciet gebruikt). We zullen etiketten op de worstelingen van mensen dienen te plakken en dit sluit niet aan bij de visie van menig hulpverlener.
Over gezins- en relatietherapie zie ik niets in de tekst staan. Hoe zal dit gefinancierd worden of komt dit niet in aanmerking voor terugbetaling…? Hierover is er (nog) geen duidelijkheid.
Op vandaag zijn er nog heel wat vraagtekens in het werkveld omtrent de concrete toepassing van deze maatregel. In de komende maanden dient dit project verder uitgewerkt te worden en dient men te bekijken wat men zal doen met de opmerkingen die van uit het werkveld gegeven werden. Ondertussen beslisten APPELpsy, KLIpsy, UPpsy- BUPsy en APPpsy dat zij naar de Raad Van State stappen om de RIZIV conventie te annuleren. Bijgevolg is de kans groot dat deze blog in de komende weken nog een update zal krijgen. Wil je deze update ontvangen, schrijf je dan in voor onze mailings via deze link.
Zij die meer willen weten over deze RIZIV conventie, kunnen het webinar herbekijken die we organiseerden op 15 september 2021 i.s.m. Stef Joos, co-voorzitter van Uppsy-Bupsy. Klik hier om de opname te bekijken
Vandaag 28 februari 2022 is het nog altijd wachten op de toepassing van de RIZIV Conventie. VVKP, 1 van de beroepsverenigingen die meehielp aan de totstandkoming van deze conventie, geeft toe dat alles zeer moeizaam verloopt en dat slechts een deel van de burgers zullen kunnen genieten van deze maatregel. Lees hier hun reactie
Deze blog werd geschreven door Sonja Delbeecke, bachelor maatschappelijk werk / gezins-, relatie- en systeemtherapeute / verlies- en rouwtherapeute / bemiddelaar in familiezaken in Dialoog Ieper sinds 2005. Daarnaast is ze zaakvoerder van Konnektit die de website ikzoekhulp.be beheert, dé wegwijzer naar professionele hulp in Vlaanderen waar je verschillende vormen van geestelijke gezondheidszorg kan vinden.